09 juni 2021

Lieve Faye, de Freule

 Faye was een beeldschone vrouw van een jaar of dertig. Roodharig, groene ogen en welgevormd. Getrouwd met een directielid van de Scheepswerf. Hij reisde de hele wereld over om oorlogsschepen te verkopen aan derde wereldlanden. Kortom een gerespecteerd lid van de Maatschappij.

Faye daarentegen was na een paar jaar in een Ashram in India te hebben geleefd teruggekeerd naar Nederland met een probleem, ze was zwaar verslaafd aan heroïne. Ondanks dat trouwde ze de directeur maar, in weerwil van haar verlangen om te reizen, mocht ze nooit met hem mee. Vanwege de heroïne. Hij kon zich niet veroorloven om in die rare buitenlanden in diskrediet gebracht te worden.

Als hij in Nederland was dan was Faye zijn ideale partner, een goedgeklede schoonheid en waren ze wel geziene gasten in het theater en de betere restaurants. Vaak liepen ze te flaneren over de boulevard en het Bellamypark.
Overdag was ze regelmatig op de boulevard te zien met haar teddybeer achtige hondje. Ze was chique, modieus, altijd met een donkere zonnebril en een flamboyante hoed, maar bovenal totaal ongenaakbaar. Door de lokale bevolking en de straatverkopers werd ze al snel - met enige minachtende jaloezie - de Freule genoemd.

Vertrok hij weer eens voor onbepaalde tijd naar het buitenland dan transformeerde Faye van directeursvrouw naar - ik kan het niet anders verwoorden - een soort natuurverschijnsel. Ze werd dan een van de Night People. Ongeveer een kwartier voor zonsondergang verliet ze haar appartement aan de boulevard ongezien via de achterzijde, slechts gekleed in een Indiase zijden sjaal die niks verhulde en eigenlijk alleen haar lichaam een andere kleur gaf. Altijd had ze dan een grote bodhran (platte trommel) bij zich.



Ze nam haar vaste positie op het Nollestrand in, aan de waterlijn dichtbij het windorgel. Haar publiek stond al klaar. Oude en jonge mannen met verrekijkers op het Nollehoofd, zachtjes met elkaar gniffelend. En een eindje verder op het strand, bij een kampvuurtje, de verzameling straatventers, muzikanten en ander volk dat wat probeerde te verdienen aan de badgasten. Altijd op gepaste afstand, ze werd nooit lastiggevallen, alleen bewonderd.
Gezeten in de lotushouding begon ze te trommelen. De mannetjes op de dijk werden stil en bij het kampvuur verstomde het geroezemoes. Soms speelde een van de muzikanten een baslijn met haar mee, improviserend op het ritme dat zij speelde, het windorgel en de ruisende zee. Hypnotiserende momenten, soms maar een kwartiertje ofzo maar vaak ook tot ze aan haar middel in het water zat door de opkomende vloed.

Wanneer ze dan opstond, en haar zijden sjaal echt niks meer verhulde, klonk er een soort gemeenschappelijke zucht op vanaf het Nollehoofd, het slotakkoord als een applaus zonder handen. Ze verdween weer net zo geruisloos en ongehinderd als ze was gekomen, en eenmaal uit het zicht achter de boulevard begon het geroezemoes weer. De mannetjes op de dijk stonden weer tegen elkaar te tetteren en bij het kampvuur werd met de gitaarmuziek meegezongen. Niemand wist dat ze de andere kant van de Freule hadden gezien. Ook ik niet.

Ongemerkt had ik haar echter al meermalen gefotografeerd terwijl ik op de boulevard polaroid foto's maakte van de toeristen. Daar kon je in de zomer leuk mee verdienen. Een keer of vijf had ik al geprobeerd een fotootje te slijten aan de Freule voor de gebruikelijke prijs van een tientje, maar ze schudde slechts heel lichtjes nee tijdens het voorbijgaan. Ik wist dan meteen dat ik niet moest aandringen. Totdat ze een keer stopte en tegen me zei: "Ik heb je nu al 60 gulden gekost, dat kun je je vast niet veroorloven." Ik grinnikte wat, maar toen zei ze: "Ik laat je één foto maken, voor op het bureau van mijn man, en dan is het afgelopen." Ze wist ook al de plaats waar ze gefotografeerd wilde worden, voor de Gevangentoren. Ik maakte snel een polaroid van haar. "Zoiets?" vroeg ik haar. En ze antwoordde: "Ja, dan wil ik daar een vergroting van." Ik wisselde snel mijn polaroid cassette met een film cassette, oké nog eentje dan. Een paar behulpzame mannetjes hielden even de wandelaars tegen, ik maakte mijn foto en ze vertrok meteen. Breng hem vanavond om acht uur maar bij mij thuis zei ze zachtjes. En ze wandelde weg. Mij enigszins in paniek achterlatend. Ik had een kleurenfilm gepakt en kon alleen zwart-wit ontwikkelen en afdrukken!

Gelukkig werkte een neefje van me op het fotolab van de plaatselijke krant en hij was wel gewend om spoedopdrachten af te handelen. Een uur of twee later had ik een mooie print op 30 bij 40 formaat in handen. De fotoredacteur kwam ook nog even kijken wat er allemaal gaande was en riep: "Hé, de Freule, mooie foto, scherp gestoken en mooi belicht. Goeie compositie." Ik gaf hem mijn kaartje, wat later een goede zet bleek te zijn, want het leverde later toch weer wat werk op.

Na zeker drie keer zenuwachtig de hele boulevard op en neer gelopen te hebben stond ik klokslag acht uur aan de deur van het luxe appartement. De deur ging open en ik stapte de schemerige gang in. Ze sloot de deur en ik keek haar vol verbazing aan, daar stond Faye! Ik stamelde iets van: "hai, ik kom eigenlijk voor de Freule?" Ze schoot in de lach en zei: "noemen ze me zo?" Ze moet de paniekerige verwarring in mijn ogen gezien hebben en bracht me naar de salon. Na me een glas wijn ingeschonken te hebben pakte ze de foto. "Mooi" zei ze, "daar kan hij tevreden mee zijn."

Ze was een makkelijke en onderhoudende prater. Ze vertelde wat over haar leven in India en haar heroïnegebruik. Mijn verbaasde blik toen ze haar spullen pakte en ging zitten chinezen maakte haar aan het lachen. "De vrouw die jij zo treffend de Freule noemde is de buitenkant die Faye gevangen moet houden. Mijn man weet van mijn gebruik, daarom kan ik nooit mee op reis. Dan laat ik Faye gaan en trommel ik mijn verdriet weg." "Dat herken ik wel" zei ik, "ik zit 's nachts vaak bij het windorgel om met de Demonen te strijden." Ze glimlachte naar me. "Jongen, Demonen zijn niks meer dan de Schaduw van een Engel die voor de maan langs vliegt. Wie wil zijn tijd nou verdoen met Schaduw vechten?"
We hebben veel gepraat en er vielen soms lange stiltes, zonder dat het ongemakkelijk werd. Pas vroeg in de ochtend ging ik weer op pad. Foto's maken van toeristen. Voor de gebruikelijke prijs van een tientje.

Een paar maanden verder was ze, later dan gebruikelijk, gaan trommelen bij de volle maan. De eerste strandbezoekers dachten dat ze zat te mediteren, haar trommel nog in haar handen. Tot het water weer eens tot haar middel kwam en haar lotushouding verstoorde. Langzaam gleed ze achterover en werd zachtjes door de begrijpende zee gewiegd. De strandwacht besefte dat dit geen gebruikelijke meditatie houding was. Ze werd uit het water gevist en aan de hand van een SOS-lockertje geïdentificeerd.

Ik heb de begrafenis op gepaste afstand gevolgd en toen iedereen vertrokken was ben ik naar de kist gelopen. De door mij gemaakte foto lag er in een zwarte lijst nog op. Een week later bezocht ik haar graf om haar de bodhran te brengen die op het strand was blijven liggen. Iedereen had afscheid genomen van de Freule, maar iemand moest toch ook Faye goede reis wensen? Ik zuchtte diep, en hoorde de mannetjes op het Nollehoofd met me mee zuchten.

Zo verdween Faye in de nacht en de Freule werd begraven. Maar af en toe, bij volle maan, zie ik haar in een schaduw en besef dan dat er geen Demonen zijn. Alleen hartverscheurende herinneringen.


Muziek is belangrijk, een van de nummers die voorbij kwam tijdens het schrijven was Moonlight Shadow van Mike Oldfield


2 opmerkingen:

Unknown zei

Wat een mooı verhaal. Het moest even op me inwerken. Er zıt een freule en een faye in al ons vrouwen denk Ik. Lıefs je zusje

Unknown zei

Wat een mooı verhaal. Het moest even op me inwerken. Er zıt een freule en een faye in al ons vrouwen denk Ik. Lıefs je zusje

Kunstenaartje met een website.

 Vandaag heb ik drie werken ingebracht voor de selectie van KlimaatExpo '22 door Artworlds in samenwerking met Museum De Fundatie. Dat w...